‘Transparantie over kwaliteit is de norm’
Lange tijd leefde de overtuiging dat het met de kwaliteit van de zorg in Vlaanderen goed zat. De hoge graad van toegankelijkheid en de toewijding van het zorgpersoneel werden verondersteld om dat te garanderen.
Verschil in behandeling
Onder meer uit onderzoek is het besef gegroeid dat er verschillen bestaan in hoe men patiënten behandelt en de resultaten daarvan. Verschillen die men niet kan verklaren door kenmerken van de patiënt. Dat kan wijzen op suboptimale of soms verkeerde zorg. De eerste cruciale stap is natuurlijk het meten van de zorgkwaliteit met valide indicatoren. Daarna kunnen de zorgprofessionals op basis daarvan hun werkwijze bijsturen.
Kwaliteitsindicatoren
In heel wat andere landen zijn al sinds de jaren 90 kwaliteitsindicatoren ontwikkeld. In Vlaanderen ontstonden een vijftal jaren geleden ook een aantal vrijwillige projecten voor de ontwikkeling van kwaliteitsindicatoren, gesteund door de Vlaamse overheid. En in samenspraak met experten uit de zorgsector stellen ze klinische kwaliteitsindicatoren op en berekenen ze resultaten. Zo kunnen de zorgaanbieders zich vergelijken ten opzichte van een overeengekomen maatstaf en met elkaar. Dat laat hen toe om gericht bij te sturen wanneer de indicator aangeeft dat men de kwaliteit kan verbeteren. Daarnaast meet men onder impuls van de patiëntenverenigingen ook patiëntenervaringen met de Vlaamse Patiëntenpeiling. Steeds meer erkent men dat de patiënt kan bijdragen aan het zorgproces en zijn stem moet laten horen over de kwaliteit van de behandeling.
Steeds meer wordt erkend dat de patiënt kan bijdragen aan het zorgproces
Transparantie
Het meest zichtbaar is dit gebeurd voor de algemene ziekenhuizen met het project “VIP²”. Zij maken kwaliteitsmetingen publiek transparant op de website zorgkwaliteit.be. Het gros van deze ziekenhuizen heeft recent ook een internationaal kwaliteitskeurmerk behaald. Goede indicatoren helpen om de verbetering zichtbaar te maken voor patiënten en professionals. Op zorgkwaliteit.be kan men ook de evolutie doorheen de tijd volgen.
Aandoeningen
Naast indicatoren die specifiek zijn voor een bepaalde aandoening, bijvoorbeeld voor borstkanker of rectumkanker, zijn er in het VIP²-project ook meer algemene indicatoren vastgelegd over belangrijke thema’s zoals patiëntveiligheid en handhygiëne. Dit zijn thema’s waar elke zorgverstrekker mee te maken heeft. Ook de patiënt kan zelf nagaan of zorgverstrekkers zich aan de richtlijnen houden en zo ongewenste effecten en schade vermijden.
Ervaringen delen
Recent werd het Vlaams instituut voor kwaliteit van de zorg, VIKZ, opgericht om de ervaringen van de verschillende sectoren te delen en het kwaliteitsbeleid in de zorgorganisaties verder te promoten en te ondersteunen.