Zonnige groe(n)tjes uit het zuiden!

Onze supermarkten bieden dagelijks een kleurrijk assortiment van groenten en fruit aan, maar weet jij hoeveel kilometers onze druiven en komkommers afleggen om in de winkelrekken te belanden? Sommig gezonde tussendoortjes zijn namelijk niet altijd gezond voor het milieu. De teelt van die gewassen speelt overigens ook een belangrijke rol.

Het is altijd even puffen als je aan de kassa in sneltempo je boodschappen in je draagtassen steekt. De kassamedewerker scant razendsnel je aankopen, waardoor het opbergen een beetje op conditietraining begint te lijken. De analyse van je winkelkar maak je vervolgens snel op basis van de kassabon. Zijn de kortingen meegerekend? Check. Behalve het financiële plaatje, is er weinig ruimte voor een diepgaander onderzoek.

Toch mag je best ook de CO2-voetafdruk van je winkelkar eens onder de loep nemen. Meer specifiek kijken we naar groenten en fruit, want die zijn in sommige gevallen vervuilender dan je zou denken. Bij vervuiling denken we al snel aan het aantal kilometers dat een kiwi uit Nieuw-Zeeland moet afleggen om tot in ons land te geraken. Maar ook de manier waarop onze groenten en fruit geteeld worden, hebben een impact op het milieu.

Te land, ter zee of in de lucht?

Bananen uit Colombia of snijbonen uit Kenia… Er bestaan heel wat globetrotters onder de groenten- en fruitsoorten. Veel kilometers aan transport hebben een invloed op de CO2-uitstoot, maar de vrachtwagen, trein, boot of vliegtuig maken een wereld van verschil. De bovengenoemde boontjes worden met een vliegtuig naar een Europese distributeur overgevlogen, terwijl de bananen in grotere bulk de oversteek met de boot maken. In het laatste geval wordt er minder CO2 uitgestoten omwille van het groter vervoerde volume en het gebruik van zeevaart.

Ook de trein wordt gebruikt voor transport van fruit en groenten. Twee jaar geleden startte het testproject Cool Rail met een treinverbinding tussen Valencia en Keulen voor Spaanse groenten en fruit. Supermarkten als Albert Heijn en Colruyt Group stapten mee op de trein om een CO2-neutraler transport te krijgen.

Teelt en waterverbruik

Nog bepalender voor de CO2-voetafdruk van groenten en fruit is de wijze waarop ze geteeld zijn. Een Belgische tomaat legt bijvoorbeeld weinig kilometers af, maar verbruikt wel véél meer energie wanneer die in een verwarmde serre is gekweekt. Je hebt tot 11 keer meer energie nodig voor een kilo tomaten, tenzij er groene energie gebruikt werd voor de opwarming. Bij het gebruik van warmtekrachtkoppeling is de uitstoot zelfs kleiner.

Tot slot mag je ook andere soorten vervuiling en het waterverbruik niet over het hoofd zien. Sommige groenten en fruit hebben bij hun teelt meer water nodig dan andere gewassen. En ook de vervuiling door chemische stoffen is een belangrijke factor. Bioteelt heeft in dat geval het voordeel dat er geen chemische producten worden gebruikt en dat ze geen genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s) bevatten.

Door het bos de fruitboom zien…

Het milieuvriendelijke verhaal van groenten en fruit is dus erg genuanceerd en complex. Verschillende factoren bepalen de impact van een gewas op ons milieu. Als je toch een milieubewuste keuze wil maken in de supermarkt, kun je alvast seizoensgebonden producten kopen.

De Nederlandse milieu-organisatie Milieu Centraal ontwikkelde een handige website en tool die aangeeft wanneer je welke groenten en fruit kan eten. Hierbij houdt de website rekening met onder meer de locatie van de teelt, het transport en de periode. Want een bewuste keuze is meestal een geïnformeerde keuze.