infrastructuur
Gezondheid

Zorgen voor morgen

23.10.2018
door Fokus-online.be

We willen allemaal graag een lekker lang leven leiden, maar zijn er tegelijk als de dood voor om zorg- of hulpbehoevend te worden. Gelukkig heeft de medische wereld, en meer bepaald de zorgsector, daar alle begrip voor en zien ‘zorg’, infrastructuur en omgeving er heel anders uit vandaag.

Waar genezen vlotter gaat

In films zie je nog weleens van die hospitaalscènes in ijle witte ruimten en troosteloze gangen… Vandaag klopt dat beeld niet meer en is een zorginstelling veel warmer en vriendelijker geworden. “Een plaats waar genezen een pak vlotter gaat”, zegt Jan Ennekens, directeur van het gloednieuwe AZ Sint-Maarten in Mechelen dat recent (op 15/10/2018, red.) de deuren opende. “Het nieuwe complex is de bekroning van een jarenlang streven naar en sparen voor een nieuwbouw, als vervanging van drie verschillende campussen die fysiek een heel eind van elkaar lagen.” Het voordeel van die lange aanloop was dat het project perfect voorbereid was en dat elk aspect – architectuur, infrastructuur, interieur, bereikbaarheid, veiligheid en comfort – tot in de kleinste details bestudeerd werd om straks dagelijks de bijna 1.000 mensen met de beste zorgen te omringen. 

Automatisatie en digitalisatie

“Wat infrastructuur betreft, stond logica voorop: korte loopafstanden tussen afdelingen en samenhorende functies gelinkt, de kraamkliniek naast de operatievertrekken, medische beeldvorming naast spoed.” Er werd geïnvesteerd in technologische innovatie en een zo ver mogelijk doorgedreven automatisatie en digitalisatie, rekening houdend met veiligheid, duurzaamheid en gebruiksgemak. “Zelfs de medicatiedistributie gebeurt volledig gerobotiseerd.” 

“Wij zijn het eerste ziekenhuis dat een MER (milieueffectenrapport, red.) liet opmaken. Het hielp ons bij de keuze van de locatie: op grondgebied Mechelen maar net buiten het stadscentrum, langs de R6, die perfect scoorde qua bereikbaarheid en multimodale mobiliteit. Centraal en toch omgeven door groen.”

Een duidelijk zorgmodel, en een heldere visie ontbreken. En dat is jammer

‘Healing environment’

Bij de inrichting werd maximaal ingezet op het creëren van een ‘healing environment’. Met immense glaspartijen en een overvloed aan binnenvallend daglicht. Kleurgebruik zorgt niet alleen voor een bepaalde sfeer, maar helpt de bezoeker ook bij zijn oriëntatie. Publieke ruimtes baden in het licht, hoe intiemer de afdeling, hoe warmer de kleuren.

Veiligheid, comfort en privacy zijn essentieel in een ziekenhuis, en het ene hoeft het andere niet uit te sluiten. Noch voor de patiënt, noch voor de bezoeker. “We wilden een maximum aantal eenpersoonskamers en zelfs op tweepersoonskamers heeft elke patiënt zijn eigen sanitair. Het ‘belletje’ om hulp te vragen, is vervangen door een gloednieuw oproepsysteem, waarbij de patiënt meteen rechtstreeks visueel contact maakt met één van de verpleegkundigen.”

Pijnpunt

“Er is veel veranderd in de 20 jaar dat ik hier directeur ben”, zegt Ennekens. “En het gaat allemaal erg snel. Met de demografische evolutie die we doormaken, zal er steeds meer en complexere zorg nodig zijn. Multidisciplinair en met meer techniciteit. Tegelijk staan we voor de uitdaging om zowel zorg als zorgomgeving zo menselijk mogelijk te houden. Om mensen zo lang mogelijk in een huiselijke omgeving te laten wonen met hulp in de achtergrond. “Pijnpunt blijft financiering en in de toekomst zullen er ongetwijfeld meer private spelers ‘het product zorg’ aanbieden. Zolang we maar goed beseffen dat het om mensen gaat…”

Ook dokter Martine Burin, ouderenspychiater in het Genkse Ziekenhuis Oost-Limburg, ziet tal van uitdagingen in de zorgsector. “We streven er inderdaad naar om mensen zo lang mogelijk thuis te houden, maar zodra ze naar een woonzorgcentrum moeten, is de bestaande infrastructuur voor mensen met een complexe zorgnood dikwijls ontoereikend.” De complexere zorg vraagt extra mensen en middelen, en die zijn er vaak niet. 

Intermenselijk contact

Toch zijn ze broodnodig. “Oude mensen hebben vaak een meervoudig ziektebeeld: lichamelijke problemen maar ook beginnende dementie, angsten, moeilijk hanteerbaar gedrag… Ze krijgen dan psychofarmaca toegediend, terwijl de overheid die net wil afbouwen. Op zich positief, maar een alternatief is er voorlopig niet.” In een doorsnee RVT is meestal zelfs geen psycholoog aanwezig, weet dokter Burin. “En laat nu net dat intermenselijk contact zo belangrijk zijn bij de preventie van mentale aandoeningen”, zegt Burin. “Misschien zouden we meer moeten inzetten op het vroeger aanbieden van een zinvolle daginvulling en preventief werken, liever dat dan ‘een pilletje’ om mensen weer ‘handelbaar’ te maken.” 

Feit is dat optimale zorg ons geld gaat kosten. Veel geld. Maar het beleid in ons land is politiek zo versnipperd dat initiatieven en budget altijd achterophinken op de realiteit. Een duidelijk zorgmodel, een heldere visie ontbreekt. En dat is jammer.”

Vorig artikel
Volgend artikel