Een hele wereld waarin alles draait om de juiste verpakking voor het juiste product, het bestaat. En Maxence Wittebolle van het Belgisch Verpakkingsinstituut (BVI) vertoeft graag in die wereld.
‘Retro’ verpakkingen, grote installaties en mensen in volle concentratie met witte labojassen aan… In de wandelgangen van het BVI is het duidelijk dat de zoektocht naar de perfecte verpakking heel serieus wordt genomen. Al wil algemeen directeur Maxence Wittebolle dat graag nuanceren: “De ‘perfecte’ verpakking bestaat niet. Je moet er constant aan sleutelen. Nu, dat is goed voor ons (lacht). Voor heel wat mensen is de verpakkingswereld een duistere wereld, maar ze is net heel dynamisch. Onder druk van regelgevingen en milieu worden we genoodzaakt onszelf continu in vraag te stellen. Zo wordt innovatie mogelijk, wat de verpakkingswereld net heel boeiend maakt.”
Welke concrete vernieuwingen staan ons nog te wachten?
“Men zoekt voortdurend naar alternatieve materialen dus er zijn effectief heel wat nieuwe concepten en ontwikkelingen. We spreken meer en meer over bioplastics, biopolymeren… die gebruikt kunnen worden als alternatieven om de normale grondstoffen te vervangen. Zo kunnen er nu verpakkingen worden gemaakt van de pel van garnalen. Dat geeft blijkbaar goede resultaten voor het bewaren van producten. We hebben dus al een nieuwe richting ingeslagen om van levend afvalmalteriaal nieuwe grondstoffen te maken.” vertelt Maxence Wittebolle.
Wanneer is er begonnen met zoeken naar alternatieven?
“Zeker een tiental jaar geleden. Vooral door die druk omtrent regelgevingen. Zo zijn er bijvoorbeeld Europese richtlijnen rond verpakkingsafval, waarbij bedrijven steeds minder verpakkingsmateriaal gebruiken. Ook het zoeken naar andere bronnen is zoveel jaren geleden van start gegaan. Onderzoekinstellingen – zoals het BVI – en onderzoeksprogramma’s zijn nog altijd actief. Het is een continu proces. Ik ben hier zelf 34 jaar geleden begonnen, maar ik denk dat ik hier zeker nog dertig jaar zal moeten blijven.” lacht Maxence Wittebolle.
Er kunnen nu verpakkingen worden gemaakt van de pel van garnalen
Hoe concurrentieel is België eigenlijk in die zoektocht?
“Ik vind dat Belgische producerende bedrijven het goed doen. Ze staan open om zichzelf in vraag te stellen. Dat zien we ook in de onderzoekprogramma’s. Daarvoor hebben we uiteraard de steun van de industrie nodig en de laatste jaren zien we toch regelmatig dat heel wat bedrijven daarop ingaan. Zij komen met ideeën en nieuwe materialen, die men in dergelijke onderzoekprogramma’s kan gebruiken. Op dat niveau is er nog wel de wil – zeker bij de Belgische bedrijven – om steeds verder te gaan.”
Welk aspect blijft jou na al die jaren het meest intrigeren?
“Wat blijft intrigeren is tot hoe ver materialen het aankunnen om doeltreffend de rol van verpakking uit te voeren. De druk om steeds minder verpakkingsmateriaal te gebruiken, is één zaak. Maar waar ligt de bodemgrens? Als je bijvoorbeeld het gewicht van een fles vermindert, dan riskeer je meer schade of productverlies. De kunst bestaat er dus in te zoeken welke andere materialen we kunnen inzetten om lichtere verpakkingen te produceren, die bovendien wel nog altijd even efficiënt zijn. Ook met de bedoeling om de bewaar- en levensduur van de producten zelf te behouden. Daarin moet men compromissen maken. legt Maxence Wittebolle uit.
Ik ben 34 jaar geleden begonnen bij het BVI, maar ik denk dat ik hier zeker nog 30 jaar zal moeten blijven
Welke rol speelt een verpakking?
“Verpakking heeft de rol van bescherming, van het bewaren, van ervoor zorgen dat het product transporteerbaar is… Mensen denken soms dat een producerend bedrijf naast de winkel staat, maar men importeert producten en vervoert het over ettelijke afstanden. Dat heeft invloed op de producten zelf, die aan al die schokken moeten kunnen weerstaan. Een tweede luik is het uitzicht. Het oog wil ook wat. Consumenten hebben graag een mooie verpakking. Easy-packaging (gemakkelijk te openen verpakking, red.) is maar één van de aspecten waar consumenten belang aan hechten. Informatieoverdracht van wat er in een verpakking zit en welke substanties het bevat, is nog een niet te onderschatten functie. Vooral bij levensmiddelen.”
Is de consument bewust bezig is met het belang van verpakkingen?
“Als je aan Jan met de pet die vraag zou stellen, dan is verpakking voor de meeste mensen eigenlijk afval. Oké, de jeugd gaat misschien iets meer kijken naar het esthetische, of naar de voedingswaarde van voeding. Maar ik denk niet dat veel mensen stilstaan over de verpakking zelf en over hoeveel energie, hoeveel onderzoek er nodig is vooraleer iets op de markt komt.”
Door onvoldoende sensibilisering?
“Ik vind dat men het positieve van verpakkingsmateriaal te weinig in beeld brengt, ja. Als we over materialen of verpakkingen in het algemeen spreken, gaat het meestal enkel over hoe we de afvalberg verhogen. Er zijn weinig publicaties, zeker voor het grote publiek, die de positieve kanten of het nut van verpakkingen benadrukken. Als je het nut of de relatie tussen de inhoud en het verpakkingsmateriaal meer aan de man zou brengen, dan denk ik dat er een wijziging in perceptie komt.” zegt Maxence Wittebolle.
Is rekening houden met de belangen van de consument secundair?
“Het is vaak een verplichting om de samenstelling van producten te melden, dus zeker niet secundair. Qua esthetiek hangt het af van product tot product. Als je naar cosmetica kijkt, dan denk ik dat het esthetische zeker niet op de tweede plek komt. Bij online-producten wordt de verpakking al meer secundair. Ik denk trouwens dat er in de toekomst een grote evolutie in perceptie van verpakkingsmaterialen kan komen. Zo krijgen we misschien twee stromen. Eén waar je producten vindt in winkels en waar je het product kan zien, voelen en evalueren in zijn verpakking. Maar als mensen online kopen en ze krijgen hetzelfde product in een andere verpakking, dan denk ik niet dat men daar een probleem van zal maken. Ze hebben namelijk hetzelfde product ontvangen. In de toekomst is het mogelijk dat we twee verschillende verpakkingsconcepten gaan zien voor hetzelfde product.”
