Goed geregeld met een vermogensplanning
Zaakvoerders zijn doorgaans tijdens hun carrière al bezig met de toekomst van hun bedrijf, de eventuele overname en de opvolging ervan. Maar ook als particulier doe je er goed aan bij leven je erfenis te regelen. “Veel beter trouwens voor de familiale vrede.”
Je bent jong, je verdient je eerste centen, koopt een huis en sticht een gezin. Af en toe zet je wat opzij. ‘Voor later’. Maar kun je je voorstellen dat de huidige wetgeving je als burger niet toelaat om je vermogen te verdelen zoals je zelf wilt? Niet bij leven en evenmin na de dood. Ons erfrecht is achterhaald en niet aangepast aan de hedendaagse realiteit, de maatschappelijke evoluties en de vele nieuwe gezinssituaties.
Daarom werd eind december 2016 een voorstel tot hervorming van het erfrecht ingediend door minister van Justitie Koen Geens. Daarmee zou een erflater een grotere vrijheid krijgen over zijn nalatenschap. Vandaag is die vrijheid afhankelijk van het aantal kinderen dat je hebt: één kind heeft recht op de helft, twee kinderen hebben samen recht op twee derden, drie of meer kinderen hebben samen recht op drie vierden. In de toekomst zal het deel van alle kinderen samen steeds de helft zijn, ongeacht het aantal kinderen.
Je hoeft echt geen Marc Coucke te zijn om aan vermogensplanning te doen
– Frederic Dedeurwaerdere
“Als erflater zal je dus steeds kunnen beschikken over de helft van je nalatenschap”, zegt Frederic Dedeurwaerdere, vermogensplanner bij VGD Accountants & Belastingadviseurs. Families zullen voortaan een globale erfovereenkomst kunnen sluiten met de (stief)kinderen, op voorwaarde dat alle erfgenamen betrokken worden en voor akkoord tekenen. Zo weten ouders en kinderen hoe de zaken ervoor staan en vermindert de kans op conflicten na het overlijden van de ouders. “Veel beter voor de gemoedsrust van de erflater en de familiale vrede.”
Je kunt maar beter tijdig aan je vermogensplan beginnen. Of je nu een bedrijf hebt of niet, kinderen of niet, getrouwd, samenwonend of alleenstaand bent. Als je de dingen bij leven regelt, is dat vooral een kwestie van gemoedsrust. Het gaat er vooral om dat je zelf bepaalt wanneer en wat naar wie gaat en dat je op lange termijn zelf niets tekortkomt. “En je erfgenamen betalen wellicht minder erfbelasting”, vult Dedeurwaerdere aan. “In het slechtste geval betalen erfgenamen in Vlaanderen tot 65 procent erfbelasting voor het erfdeel boven 125.000 euro.”
Helaas laten de meeste mensen alles op zijn beloop. De gemakkelijkheidsoplossing. Mensen schatten het woord ‘vermogen’ trouwens ook vaak verkeerd in. Of denken dat ze geen vermogen hebben. Dedeurwaerdere: “Je hoeft echt geen Marc Coucke te zijn om aan vermogensplanning te doen.”
Je vermogen schenken of nalaten, impliceert dat de begunstigden schenk- of erfbelasting betalen op wat ze gekregen hebben. Stel, je runt een familiebedrijf dat je wilt schenken of nalaten. Voor familiebedrijven bestaat er een Vlaams ‘gunstregime’ inzake schenk- en erfbelasting. Dat regime is er gekomen om de continuïteit en de tewerkstelling van het familiebedrijf te garanderen. “Zo kan een familiale onderneming buiten vennootschapsvorm of een familiale vennootschap bij schenking genieten van nul procent schenkbelasting”, aldus Katrien Top en Saar Vanhee, vermogensplanners bij Decostere Accountancy. “Zowel bij het vrijstellingstarief (bij schenking) als bij het verlaagd tarief (bij overlijden) gelden een aantal specifieke voorwaarden.” Zo moet het bedrijf daadwerkelijk een economische activiteit tot doel hebben én uitoefenen.
Passieve holdings komen in eerste instantie niet in aanmerking, tenzij ze een participatie van minstens 30 procent aanhouden in minstens één rechtstreekse dochtervennootschap die wel kwalificeert. “Enkel bedrijven met een familiaal karakter komen in aanmerking voor het vrijstellingstarief of het verlaagd tarief”, zeggen Top en Vanhee. “Dat betekent dat de onderneming persoonlijk geëxploiteerd moet worden of dat de aandelen voor bepaalde minimumpercentages moeten toebehoren aan de schenker/erflater en zijn familie.”
Moeilijke materie. En er gelden nog tal van andere voorwaarden, zowel voor als na de schenking/erfenis. “Je laat je dan ook best professioneel bijstaan”, besluiten Top en Vanhee. “Want goede vermogensplanning maakt dat je op beide oren kunt slapen. Omdat alles in verband met je geld, je kinderen, je huis of bedrijf goed geregeld is. Vandaag, maar ook als je er niet meer bent.”