‘De Belg en slim spaargedrag?’

De Belg spaart meer dan ooit. Er staat maar liefst 266 miljard euro op onze spaarboekjes. Nochtans is de opbrengst op het eerste zicht historisch laag. Is de Belg tegen beter weten in historisch verknocht aan zijn spaarboekje? De realiteit is genuanceerder. De Belg blijft een slimme spaarder maar er is een aandachtspunt.

Spaargedrag

Om met de deur in huis te vallen: het spaargedrag van vandaag wordt in belangrijke mate bepaald door het lage rentebeleid van de centrale banken. Door dit beleid is de hele rentecurve abnormaal laag en vlak. Dit betekent dat wie een hogere opbrengst zoekt voor zijn spaargeld risico’s moet durven nemen. Veel Belgen hebben echter een ‘defensief’ profiel, en defensieve beleggingen brengen nauwelijks meer op dan een spaarboekje. Het grote volume op spaarboekjes kan in zekere mate omschreven worden als wachtgeld: de spaarders wachten op een normalisering van de intrestomstandigheden. Bovendien biedt een spaarboekje enkele handige ‘klassieke’ voordelen: het is veilig, het spaargeld is beschermd tot 100.000 euro, het is onmiddellijk beschikbaar en het biedt een buffer bij onvoorziene tegenspoed.

Dynamische aanpak

Het moet ook gezegd dat de overheid niet bepaald aanzet tot een dynamische beleggingsaanpak. De fiscale druk op beleggen is in België de voorbije 10 jaar alsmaar in stijgende lijn gegaan. Het laatste voorbeeld in een lange reeks is de taks op effectenrekeningen. Het fiscale beleid in België ten aanzien van beleggen boezemt niet bepaald vertrouwen in en onzekerheid is iets waar beleggers niet bepaald gelukkig van worden.

En laten we ook niet blind zijn voor de financiële crisis van 10 jaar geleden. Die zit bij heel veel Belgen nog vers in het geheugen, wat niet direct uitnodigt tot meer risico’s nemen.

Spaarrekening?

Moeten we dan allen zweren bij de goede oude spaarrekening en aansluitend spaargedrag? Uiteraard niet. En voor de goede orde, dit gebeurt ook niet in de praktijk. Belgen stallen inderdaad recordbedragen op spaarboekjes, maar wat minder geweten is: ze vertrouwen een nog groter bedrag van hun vermogen toe aan vermogensbeheerders. 

De belegger is dus verre van verdwenen in België. Er is ook een breed palet aan beleggingsmogelijkheden, afgestemd op diverse beleggersprofielen. Maar zoals gezegd, is er een aandachtspunt. 

We moeten werk maken van een veel betere financiële geschooldheid van de gemiddelde Belg

Financiële geschooldheid

Het aantal beleggers dat beslagen op het ijs komt, blijft eerder beperkt. We moeten werk maken van een veel betere financiële geschooldheid van de gemiddelde Belg. Zijn financiële kennis moet omhoog. In die context is het lovenswaardig dat het Vlaams Gewest ‘financiële geletterdheid’ in de eindtermen heeft opgenomen. Hopelijk volgt het Zuiden van het land snel dit voorbeeld.

Vorming

Maar ook voor onze banken is een rol weggelegd. Zij zijn zeer goed geplaatst om hun klanten financiële vorming te geven. Die rol moeten ze actiever dan ooit opnemen. Bijvoorbeeld door lokaal in hun kantoren basisvorming te voorzien voor hun klanten. Als dit goed gebeurt, kunnen ze nadien hun rol als ‘beleggingsadviseur’ volop spelen en de noden, wensen en betere kennis van de belegger rijmen met passende beleggingsvormen.